Бүгін Astana Hub халықаралық инновациялық кластерінің құрылғанына 7 жыл толды. Осы уақыт аралғында кластер Қазақстан мен Орталық Еуразиядағы IT-индустрияның негізгі орталығына айналып, стартаптар, инвесторлар және технологиялық компаниялар үшін қуатты экожүйе қалыптастырды. Бұл туралы Жасанды интеллект және цифрлық даму министрлігі мәлім етті, деп хабарлады Elordainfo.kz.
«Мемлекет басшысының, Үкіметтің және Қазақстан Республикасы Жасанды интеллект және цифрлық даму министрлігінің қолдауының нәтижесінде технологиялық бизнестің өсуіне және елдің жаһандық инновациялық картадағы орнын нығайтуға ерекше жағдай жасалды», - делінген хабарламада.
Іске қосылған сәттен бастап Astana Hub қатысушыларының саны 1875 компанияға жетті, оның ішінде 450-ден астамы шетелдік. Кластер қатысушылары салықтық жеңілдіктерге, еңбек және визалық режимдердің жеңілдетілуіне, инфрақұрылым мен халықаралық ынтымақтастық мүмкіндіктеріне ие. Нәтижесінде 2019 жылдан бастап қатысушылардың жалпы табысы $4,3 млрд-қа жетті, ал 2025 жылдың қорытындысы бойынша IT-қызметтер экспортының көлемі $1,5 млрд-тан асады. Жеті жыл ішінде Astana Hub стартаптары $840 млн-нан астам инвестиция тартқан.
Бүгінде Astana Hub – елдің басты инновациялық орталығы ғана емес, 20 өңірлік IT-хабтан тұратын желі. Өңірлік филиалдарда мыңдаған іс-шаралар өткізіліп, жергілікті қауымдастықтар дамуда және жаңа кадрлар даярланып жатыр. Соңғы екі жылда аймақтарда 2900-ден астам іс-шара өтіп, 65 000 қатысушы мен 700 стартап таныстырылды.
Astana Hub технологиялық кәсіпкерлікті насихаттап, жаңа буын IT-таланттарды қалыптастырады.
«Жылдың басты технологиялық оқиғасы Digital Bridge 2025 форумы болды. Жылдар бойы Digital Bridge Еуразиядағы ең ірі технологиялық платформаға айналды, мұнда цифрлық экономиканың болашағы қалыптасып, ондаған халықаралық келісімдерге қол қойылады. Форум алғаш рет ұйымдастырылған жылдардан бері 127 000-нан астам қатысушы, шамамен 1500 спикер және 100-ден астам елден келген 600 стартап, сондай-ақ 500-ге жуық инвестор қатысты», - делінген хабарламада.
Astana Hub қызметіндегі маңызды бағыттардың бірі – цифрлық экономика үшін мамандар даярлау.
Ведомствоның мәліметінше, Astana Hub базасында жүзеге асырылып жатқан Tech Orda бағдарламасы ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласында адами капиталды дамытуға бағытталған және 91 IT-мектептен 9 037 студентті дайындады. Биыл бағдарламаға деген қызығушылық жоғары: барлығы 29 962 өтінім түсіп, іріктеу нәтижесінде шамамен 2600 қатысушы білім ала бастайды.
Сонымен қатар, Қазақстандағы алғашқы peer-to-peer форматындағы жасанды интеллект мектебі Tomorrow School табысты дамып келеді. Мұнда Қазақстан, АҚШ, Ресей, Өзбекстан және Әзербайжаннан 300-ден астам студент білім алуда. Мектеп іске қосылғаннан бері 9 іріктеу кезеңі (бассейн) өткізілді, оған 1276 адам қатысып, жалпы өтінім саны 16 041-ге жетті.
Сондай-ақ жақында 12-18 жас аралығындағы жасөспірімдерге арналған TUMO орталығы іске қосылмақ. Мұнда балалар генеративті жасанды интеллект, ойын жасау, цифрлық музыка, кинематография, графикалық және моушн-дизайн, веб-әзірлеу бойынша робототехника, бағдарламалау, 3D-модельдеу және креативті технологияларды меңгеріп, 11 негізгі бағыт бойынша оқиды.
Astana Hub цифрлық білім беруді және жасанды интеллект саласындағы құзыреттерді дамытуға белсенді түрде үлес қосып келеді. «AI негіздері: ChatGPT», «Деректерді талдау және Python негіздері», «Промпт-инжиниринг негіздері» және QazCoders сияқты серіктестік онлайн-курстардың нәтижесінде ондаған мың қазақстандық заманауи цифрлық мамандықтар мен құралдарды меңгерді.
«Экожүйенің белсенді дамуы кең ауқымды акселерациялық бағдарламалар арқылы мүмкін болды. Google for Startups-пен бірлесіп құрылған Silkway Accelerator 73 табысты стартапты шығарды, олардың жиынтық бағасы $575 млн-ды құрайды. Кремний алқабындағы Draper University серіктестігімен жүзеге асырылған Hero Training бағдарламасы 37 стартапқа халықаралық тәжірибе мен инвестиция тартуға мүмкіндік берді. Инкубациялық Startup Garage бағдарламасы ерте кезеңдегі 1100-ден астам жобаны қолдап, олардың 259-ы оқуды сәтті аяқтады», - деп жазды ведомстводан.
Astana Hub жасанды интеллект бағыттарын дамытуға ерекше назар аударады. 2024 жылы іске қосылған AI’preneurs бағдарламасының 52 түлегі мен 22 стартап жобасы бар, олардың жиынтық инвестициясы мен алдын ала сатылымдары $350 000 құрайды. AlchemistX & Silicon Valley Residency бағдарламасы (бірінші легі Silkroad Innovation Hub және FPIP жобасымен, екіншісі Silkroad Innovation Hub, IT Park және IT Park Ventures-пен серіктестікте іске қосылған) Қазақстан мен өңір стартаптарына АҚШ нарығына шығуға жол ашты. Ал Astana Innovations Accelerator бағдарламасы мегаполис өмірінің сапасын арттыруға бағытталған озық технологияларды әзірлеп, енгізу үшін стартаптарды біріктіреді. Бағдарламаға 160 өтінім түсіп, оның ішінен 22 жоба нақты жүзеге асырылуға дайындалып жатыр.
Президенттің тапсырмасымен құрылған alem.ai халықаралық жасанды интеллект орталығы жоғары технологиялар саласындағы жаңа буын көшбасшыларын тәрбиелеуде маңызды рөл атқарады.
Astana Hub сондай-ақ компанияларды, мемлекеттік органдар мен IT-командаларды біріктіретін технологиялық тапсырмалар платформасын дамытып келеді. Бұл құрал инновацияларды өндірістік процестерге, экология мен цифрландыру салаларына енгізуге, сондай-ақ Индустрия 4.0 элементтерін дамытуға мүмкіндік береді.
Инновациялық экожүйенің дамуы туралы айта келе, 2024 жылы Astana Hub Ventures венчурлік қоры құрылғанын атап өткен жөн. Бұл кластердің инвестициялық бөлімшесі, ол Орталық Еуразиядағы кәсіпкерлерді ерте даму кезеңінде қолдауға бағытталған. Қор pre-seed, seed және pre-series A сатыларындағы стартаптарға $50 000-нан $500 000-ға дейін инвестиция салады, әсіресе Astana Hub түлектеріне басымдық береді. Қор құрылғаннан бері Zypl.ai, Grand Games, Uniblock, Axellero.io және Clarity Flo сияқты бес жобаға инвестиция жасады. Портфельдік компаниялар инфрақұрылымға, менторлық қолдауға, халықаралық серіктестікке және мемлекеттік бастамаларға қол жеткізіп, өз өсуін және жаңа нарықтарға шығуын қамтамасыз етуде. Осы синергияның нәтижесінде Astana Hub Ventures өңірдің технологиялық кәсіпкерлері үшін стратегиялық серіктеске айналып, Орталық Еуразиядан жаңа жаһандық табыс оқиғаларының пайда болуына жол ашып отыр.
Сонымен қатар, Қазақстан шетелде өз үлесін кеңейтіп келеді. Осылайша АҚШ-та (SilkRoad Innovation Hub, Пало-Альто), Ұлыбританияда (Eurasian Hub, Лондон), БАӘ-де (Tumar Innovation Hub, Дубай), Қытайда (Khan-Tengri Innovation Hub, Шанхай) халықаралық инновациялық хабтар жұмыс істеп, отандық IT-компаниялардың әлемдік нарыққа шығуына ықпал етпек.
Халықаралық ынтымақтастық та күшеюде. 2024 жылы Digital Nomad Visa және Digital Nomad Residency бағдарламалары іске қосылып, шетелдік мамандардың қоныс аудару процесін жеңілдетті. Бұл бастамалар жоғары білікті цифрлық мамандарды тартуға, жаңа жұмыс орындарын құруға және халықаралық тәжірибе алмасуға бағытталған. Іске қосылған сәттен бастап 392 өтінім қабылданды, оның 352-сі (90,5%) — Digital Nomad Residency бойынша. Ең көп өтінім бергендер – бағдарламалық қамтамасыз ету әзірлеушілері, одан кейін веб-әзірлеушілер, IT-жоба менеджерлері және ІКТ саласындағы бизнес-талдаушылар.
Жеті жылдың ішінде Astana Hub халықаралық инновациялық кластерден Қазақстанның цифрлық трансформациясының өзегіне айналды. Бүгінде ол инвесторлар мен әзірлеушілерді, зерттеушілер мен кәсіпкерлерді біріктіріп, дамуға, серіктестікке және жаһандық деңгейге шығуға жағдай жасап отыр.
